SİTÜASYONİSTLER - 1

 

YEN22 Haziran 1963’te Danimarka’nın Odense kentindeki Galleri Exi’de, Sitüasyonist Enternasyonal’in düzenlediği “RSG-6’nın Yok Edilişi” sergisi açıldı.

 Sergi, Barış Casusları adlı Britanyalı bir grubun iki ay önce gerçekleştirdiği eylemin devamı olarak tasarlanmıştı.

 Barış Casusları, nükleer bir saldırı durumunda Britanya hükümeti mensuplarının saklanması için inşa edilen RSG-6 adlı gizli bir sığınağı keşfetmiş ve yayınladıkları bildiriyle bu gizli planı kamuya ifşa etmişti.

  Bildiri Britanya kamuoyunda skandala yol açmıştı.

 Barış Casusları, 1962’de yaşanan Küba füze kriziyle Soğuk Savaş’ın açık bir nükleer savaş tehdidine bürünmesi sonucunda tırmanan savaş-karşıtı hareketin parçasıydı.

 Sitüasyonistler, İngiltere’deki eylemi tarihsel ve kuramsal bir çerçeveye yerleştirmek, ve Debord’un ifadesiyle egemen güçlere karşı savaşı farklı cephelere yaymak amacıyla Odense sergisini düzenlediler.

 Hedefleri, Barış Casusları’nınki gibi münferit görünen eylemleri geniş bir bakış açısıyla birleştirmekti.

 Galerideki ilk oda, kesintisiz siren seslerinin duyulduğu, sedyelerle ve cesetlerle dolu bir sığınağa dönüştürülmüştü.

 Yandaki odanın duvarlarına, hedef tahtası olarak, Kennedy, Hruşçev, de Gaulle gibi, dönemin politik liderlerinin resimleri asılmıştı.

 Ziyaretçiler hedeflere ateş etmeye davet ediliyordu.

Resimlerin yanında, Debord’un ‘talimatlar’ dizisi asılıydı; bunlar, üzerlerinde “yabancılaşmış emeğe son”, “felsefeyi hayata geçir” gibi sloganların yazıldığı beyaz tuvallerdi.

 

Bir sonraki odada, J.V. Martin’in “termonükleer haritalar”ı sergileniyordu: dünyanın, üçüncü dünya savaşı çıktıktan sonraki halini tasvir eden büyük resimler.

 Termonükleer haritaların yanında da, Michele Bernstein’in zaferler serisi yer alıyordu: “Paris Komünü’nün Zaferi”, “İspanyol Cumhuriyetçilerinin Zaferi” ve “1358 Köylü Ayaklanmasının Zaferi”.

  ve oyuncak askerlerle yapılmış bu üçboyutlu tablolar, yenilgiye uğramış devrimci mücadeleleri zafer biçiminde yeniden canlandırıyordu.

 “RSG-6’nın Yok Edilişi” sergisinden geriye, birkaç siyah-beyaz fotoğraf dışında belge kalmadı.

 Ancak Debord’un  8 Mayıs 1963’te Sitüasyonist Enternasyonal’in Danimarka sözcüsü J.V. Martin’e gönderdiği mektupta,  etkinliğin çerçevesi ve nasıl tasarlanacağı ayrıntılarıyla açıklanmıştı.

Ayrıca sergi kataloğunda, Debord’un hem bu sergiyi hem de başka yerlerdeki eylemleri değerlendirdiği “Politikada ve Sanatta Yeni Eylem Biçimleri ve Sitüasyonistler” başlıklı metni yayınlanmıştı. [EG]

  

J.V. Martin’e
Guy Debord, 8 Mayıs 1963
Sevgili Martin,

 6 Mayıs [1963] tarihli mektubunda aktardığın gelişmeler bizi çok heyecanlandırdı.

 Nash-karşıtı ve nükleer-karşıtı yeni galerinin sanatsal ve kuramsal kontrolünü ele almaya çalışman gerektiği konusunda hepimiz mutabıkız (Nash’i yasakla!).

İlişikte, galerinin açılışı için düşünülebilecek, kapsamlı bir tasarı gönderiyoruz.

Tabii sen bunu uygun bulmayabilirsin.

Veya belki içinden bazı ayrıntıları seçersin.

Biz yine de tamamını tarif ediyoruz, bizce hayli etraflı bir tasarı.

Galeriyi, ilişikteki şemada olduğu gibi üç bölüme ayırmak gerekecek: ikinci bölüm (isyan), ilkinden (sığınak) ve üçüncüsünden (sergi) biraz daha büyük olmalı.

I – SIĞINAK [derkenar: “Kapının önünde (kaldırımda) parçalanmış bir araba ve “Giriş”]

İlk bölüm, dehşet verici bir nükleer saldırı sığınağı, içinde şunlar olacak:

- portatif yatak
- birkaç kutu konserve
- birkaç şişe su

Ses ambiyansı için: kesintisiz siren sesi, teybe kaydedilmiş (sürekli dönecek).

Bu bölümde yumuşak ve rahatsız edici bir ışık olacak (mesela yanıp sönen mavi ışık olabilir).

Aşırı miktarda deodoran sıkılıp, nefes almayı zorlaştıran bir hava oluşturulacak. Radyoaktif koruma tulumu giymiş iki asistan (başlıkları ve gözlükleriyle), insanlara bu odada 10 dakika kalmaları gerektiğini söyleyecek.

Biri ilaç dağıtacak (fikir, her ziyaretçinin bunu yutması).

İlacın üzerinde RSG-6 etiketi olacak. Bir de şunu yazmalı: "RSG-6’nın yok edilişine davetlisiniz."

Elinde bir manken varsa, torba içine yerleştirip bir köşeye koy – cesetmiş gibi.

NOT: İngilizlerin Danger! Official Secret – RSG-6 bildirisi var mı sende? Yoksa gönderebiliriz. Onu da cam çerçeveyle bir duvara asarsın.

 

II – İSYAN

İkinci bölüm sezgiye ve isyana ayrılıyor.

- duvarlarda, mantar panolar üzerinde, şu liderlerin büyük boy fotoğrafları: Kennedy, İngiltere Kraliçesi, de Gaulle, Hruşçev, Franco, Adenauer, Danimarka Kralı.

- dikine konmuş üç tüfek, insanlar bunlarla fotoğraflara ateş edecek.

 Bir lideri gözünden vuranlara, Situationistik Revolution dergisinin bir kopyası verilecek – bu dergiler bir sonraki bölümde de ziyaretçiye sunulacak.

- Martin’in resimleri, imzalanmış, satışa sunulacak.

 Bu resimler şöyle hazırlanıyor:

a) Coğrafi haritaları kabartmalı şekilde düzenle (alçıyla, dağlar filan olsun). Danimarka, İskandinavya, Avrupa, Amerika vs. haritaları olabilir.

b) Üzerlerine rastgele boya fırlat. Felaket havası verecek ve sanki bir cilt hastalığında olduğu gibi tahribat izlerini anımsatacak renkler seç.

c) Alçıya (veya boyaya) atık malzeme ve her nevi çöp katılabilir (saç, makine yağı, kırık cam, hurda demir parçaları...).

Genel fikir, bu ülkelerin dev bir füzeden bakıldığındaki görüntüsünü yansıtmak.

Ülke sınırlarının seçilebilir olması gerek.

d) Resimlerden birine şu ismi vermeli:  Üçüncü Dünya Savaşı’nın başlamasından iki saat sonrası.

Bir diğeri şöyle: İkinci günde, 82 mega-ceset sayıldı (veya mega-ölüm).

Bir başkası: Dünya Savaşı’nın başlamasından 2 saat 15 dakika sonrası. Vs.

 

III – SERGİ

Üçüncü bölüm, bildiğimiz galeri.

Sanatsal yaratıcılığa ayrılmış küçük bir mekân.

- Mümkünse, bir kokteyl.
- Sitüasyonist dergi ve bildiriler.
- Martin ve diğerlerinin resimleri.

Katalog sadece bu bölümde dağıtılacak (daha önce değil).

Resimlerin politik –sitüasyonist– başlıkları olabilir.

Misal: İspanyol [İç] Savaşı’nı yeniden başlatıyoruz, bu sefer kazanmak için savaşacağız.

Gracchus Babeuf’e övgü.

Devrimi yarım yapanlar olsa olsa kendi mezarlarını kazarlar (Saint-Just).
Mutluluk Avrupa’da yeni bir fikir; ölüm, hatta nükleer ölüm, eski.

Kennedy, Hruşçev, Papa ve Franco: bütün ülkelerin liderleri birleşmiş; strontiyumları birarada.

Eleştiri silahı, silahların eleştirisinin eksiğini tamamlayamaz.
Çok Yaşa Marx ve Lumumba!
Paris Komünü’nün Zaferi.
Christian Christensen’e Saygı.
Özgürlüğün olduğu yerde devlet yoktur (Lenin).

Başkan Eisenhower, Zengakuren’in müthiş gösterileri karşısında utançla kaçıyor.
Dünyada bir hayalet dolaşıyor: işçi konseyleri iktidarının hayaleti.

NOT: Resimlerin yanında kolajlar da sergilenebilir.

Dostlukla,
Guy